بررسی اثرات کم آبیاری روی عملکرد محصول جو در منطقه ماهیدشت با استفاده از مدل های شبیه سازی رشد گیاه

کمبود آب و پایین بودن راندمان مصرف آب از مهم ترین عوامل محدود کننده توسعه کشاورزی در ایران می باشد. در چنین شرایطی افزایش کارآیی مصرف آب یکی از اهداف برنامه ریزان منابع آب بخش کشاورزی در ایران می باشد. کم آبیاری می تواند یک راه کار مدیریتی مناسب در افز ایش کارآیی مصرف آب و همچنین بالا بردن سطح زیر کشت باشد. واکنش گیاه نسبت به کم آبیاری و تاثیر آن روی عملکرد محصول از عوامل تاثیر گذار در تعیین مقدار بهینه کم آبیاری می باشد. مدل شبیه سازی رشد گیاهی wofost یک مدلی است که می تواند رشد گیاهان زراعی را در حالات پتانسیل، کمبود آب و کمبود مواد غذایی شبیه سازی نمایند. داده های مورد نیاز برای شبیه سازی رشد گیاه در حالت کم آبیاری، پارامترهای گیاهی، داده های روزانه هواشناسی و خصوصیات فیزیکی خاک می باشد. پارامترهای گیاهی این مدل باید برای گیاهان و رقم های مختلف کالیبره گردد. جهت کالیبراسیون و اعتبار سنجی مدل یک آزمایش مزرعه ای با چهار تیمار آبیاری (100، 80، 60 و 40 درصد آبیاری) در چهار تکرار در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی اجرا گردید. اطلاعات ثبت شده در مزرعه آزمایشی جهت آنالیز کم آبیاری و همچنین کالیبراسیون و اعتبار سنجی مدل wofost مورد استفاده قرار گرفت. جهت بررسی تغییرات مکانی و زمانی عملکرد محصول در شرایط کم آبیاری در منطقه ماهیدشت استان کرمانشاه از سیستم نظارتی رشد محصول(cgms) استفاده گردید. سیستم نظارتی رشد محصولcgms ترکیبی از مدل شبیه سازی رشد گیاهی wofost با امکانات سیستم اطلاعات جغرافیایی gis)) می باشد که به عنوان ابزاری جهت پیش بینی عملکرد محصولات زراعی قبل از برداشت محصول تهیه گردیده است. به منظور کاربرد این سیستم منطقه مورد مطالعه به 440 واحد همگن از نظر خصوصیات بیوفیزیکی و اقتصادی – اجتماعی تقسیم گردید. سپس رشد گیاه جو زمستانه تحت چهار مدیریت آبیاری (100، 80، 60 و 40 درصد آبیاری) با توجه به فایل گیاهی کالیبره شده و داده های روزانه هواشناسی 2008 – 1992 شبیه سازی گردید. نتایج به دست آمده بیانگر این است که عملکرد محصول (دانه و بیولوژیک) در واحدهای با دمای بالاتر بیشتر بوده است. در مناطق سردتر که دوره رشد طولانی تر می باشد متوسط نیاز آبی سالانه بیشتر از واحدهای گرمتر بوده است.